Kayseri

Kayseri od początku swego istnienia leżało na skrzyżowaniu najważniejszych szlaków handlowych Azji Mniejszej. Miasto powstało jako Mazaka, ok. 2 km na południe od dzisiejszego centrum Kayseri. Nie wiadomo dokładnie, kiedy to było, ale na pewno Mazaka istniała już ok. VI w. p.n.e., kiedy to należała do perskiej satrapii (prowincja, wielki okręg administracyjny w starożytnej Persji) Kapatukya („kraina pięknych koni”). W czasach hellenistycznych osada, znana jako Euzebia, była stolicą królestwa Kapadocji.

Panowanie armeńskiego króla Tigranesa, który napadł i zrabował miasto w 77 r. p.n.e., trwało niewiele ponad 12 lat, ponieważ został wypędzony przez przybyłych na te ziemie Rzymian. Od tej pory miasto zwało się Cezarea, a rządzone było, za przyzwoleniem Rzymian, przez miejscową dynastię. Pod panowaniem cesarza Tyberiusza, w 17 r. n.e., miasto zostało stolicą prowincji Cezarei, a później Kapadocji. Odtąd bujnie rozkwitało (wybudowano naokoło niego potężne mury), stając się z czasem ważnym ośrodkiem chrześcijaństwa. Od ok. IV w. rezydował tu biskup, zresztą aż do 1922 r. Cezarea była miejscem narodzin wielu ważnych teologów chrześcijańskich na czele ze św. Bazylim Wielkim, który przyszedł na świat w 329 r. Św. Bazyli był jednym z trzech tzw. Ojców Kapadockich (oprócz niego byli to jego brat Grzegorz z Nyssy oraz Grzegorz z Nazjanzu), biskupem Cezarei i metropolitą Kapadocji. Zalicza się go do czołowych teologów i filozofów chrześcijańskich, on to ostatecznie sformułował dogmat Trójcy Świętej, w istotny sposób zreformował także Kościół. W czasach rzymskich i bizantyńskich mieszkało w Cezarei ok. 400 tys. ludzi, co czyniło z niej ważny ośrodek zarówno handlowy, jak i kulturalno-naukowy.

Za Justyniana Wielkiego miasto zostało rozbudowane jeszcze bardziej, powstały nowe mury, wiele kościołów, hipodrom oraz wielkie łaźnie. Pierwszy raz Arabowie obiegli Cezareę na początku VII w., zdołali ją zdobyć i wywieźć stąd tysiące mieszkańców, późniejszych niewolników. Arabowie jeszcze kilka razy napadli miasto, aż ostatecznie osiedli tu w VIII w. W 2. poł. X w. cesarz bizantyński Nicefor II Fokas miasto odbił, ale po 1071 r. przypadło ono Seldżukom, a raczej zostało przez nich zniszczone. W tym bowiem roku rozegrała się pod Manzikertem wielka bitwa, w której zadali oni Bizantyńczykom straszliwą klęskę. Rycerze 1 krucjaty znaleźli tu w 1097 r. jedynie ruiny. W czasach rozkwitu seldżuckiego sułtanatu Rum rozkwitła również na nowo Cezarea (łac. Kaisaraia, stąd turecka nazwa Kayseri), stając się obok stolicy sułtanatu Konyi najważniejszym seldżuckim miastem. Powstało wówczas wiele wspaniałych budowli, które podziwiać można po dziś dzień. Po upadku Seldżuków Kayseri przechodziło z rąk do rąk, aż w końcu zdobyli je Osmanowie w 1515 r., za panowania Selima I. Straciło wówczas na znaczeniu, a od XX w. rozwijało się jako przemysłowe centrum regionu, którym pozostało do dziś.

Dojazd, orientacja, połączenia

Ponieważ Kayseri jest znaczącym miastem regionu i leży niemalże w środku Anatolii, dojedziemy tu z najważniejszych miast całej Turcji – zarówno z zachodu (Stambuł, Izmir, Antalya), południa (Adana), wschodu (Malatya, Van, Erzurum), jak i północy (Sivas, Trabzon). Z Góreme dostaniemy się tu za 3,5 USD w 1,5 godz.

Dworzec autobusowy oddalony jest ok. 1,5 km na zachód od centrum miasta. Jeśli do centrum nie dotrzemy w ramach servisu (transport zapewniony przez firmę przewozową), to dostaniemy się tam dolmuszem bądź autobusem miejskim jadącymi wzdłuż Osman Kavuncu Cad. albo też pieszo. Dworzec kolejowy leży 700 m na północny zachód od centrum. Do miasta dojedziemy stąd wzdłuż Ataturk Bulv. lub autobusem czy dolmuszem, a spacer zajmie nam tylko 15 min.